”Tarımsal destekler, maliyetler karşısında devede kulak değil”

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Adana Milletvekili Ayhan Barut, çiftçilerin banka kartlarına sadece gübre-mazot alımında kullanılması şartıyla yatırılan gübre ve mazot desteği ödemelerine tepki gösterdi. Geçen yılın destekleme ödemelerinin bu kadar geciktirilmesine ve yetersizliğine isyan eden Barut, “Çiftçimiz bu sezon tarımsal üretimde kullanacağı gübre ve mazotu çile çekerek, borçlanarak temin etti. Destekleme parası ise 1 yıl sonradan hesaba yatırıldı. Burada da verilen para nakit olarak değil banka kartından sadece gübre-mazot alımı kısıtlamasıyla hesaplara yatırıldı. Tarımsal destekler hem yetersiz, hem de anlamsız kalıyor. Tarımsal destekler, sürekli artan maliyetler karşısında devede kulak bile değil. Destekleri yeterli seviyeye çıkarın, sezon öncesinde peşin ve nakit olarak ödeyin” çağrısında bulundu.

“DEVEDE KULAK BİLE DEĞİL”

Türkiye’de çiftçilerin yıllık 3 milyar litre mazot, 6 milyon ton zirai gübre kullandığını anımsatan Ayhan Barut, “Bu yıl buğday, arpa, çavdar, yulaf için dekar başına 149 lira gübre mazot destek sağlanıyor. Bu desteğin 103 lirasını mazot, 46 lirasını gübre desteği oluşturuyor. Çeltik ve pamuk gibi ürünlerde gübre desteği dekara sadece 21 lira destek olarak veriliyor. Oysa çiftçimiz bir dekar buğday için en az 10 litre mazot kullanıyor ve bunun maliyeti 420 lirayı aşıyor, dekara 100 kilogram gübre kullanan çiftçinin gübre maliyeti 1500 lirayı aşıyor. Bu gerçekler gözetildiğinde iktidarın müjde diye verdiği destekler devede kulak bile değil” diye konuştu.

AÇIK HESABI PAYLAŞTI

Bu yıl tarım bütçesindeki desteklemelerin 91.5 milyar lira olduğunu anımsatan Ayhan Barut, sözlerine şöyle devam etti:
“AKP döneminde, 2006 yılında çıkarılan Tarım Kanunu’na göre 412 Milyar lira destek verilmesi gerekiyordu. Kanuna uymayarak suç işlemeye devam ediyorlar. Geçen yıl verilen destek 63 milyar liraydı, Gayrisafi Milli Hasıla’ya göre bu oran binde 2.5 olarak kaldı. Hesap ortada, algı operasyonları işe yaramıyor. Bu yılki tarımsal desteklemelerin içindeki mazot desteği 16.1 milyar. Bununla birlikte ülkemizde çiftçimizin 1 yılda tarımsal amaçla kullandığı mazot yaklaşık 3 milyar litredir. Bu tutarın günümüz mazot litre fiyatı ile çarpımı durumunda toplam ödeme 125 milyar lirayı aşıyor. Mazotun üzerine konulan vergiler dikkate alındığında bir litre mazotta yaklaşık 18 lira vergi bulunmaktadır. Yani çiftçi devletten 16.1 milyar mazot desteği almakta, mazotu kullanırken devlete 46 milyar lira vergi ödemektedir. Özel yatlara, lüks jetlere vergi istisnası uygulanırken çiftçilerin kullandığı mazota ÖTV ve KDV istisnası yapılmıyor. Türkiye’de yıllık ortalama 6 milyon ton gübre kullanılıyor. ÜRE ve DAP gübresinin fiyatları ton başına 15 bin lirayı aşmıştır. Bu haliyle tarımsal desteklerin ne kadar yetersiz olduğu, sürdürülebilir üretim için yeniden baştan aşağıya planlanması gerektiği çok açıktır.”

“DESTEKLEMEYİ PEŞİN ÖDEYİN, NAKİT OLARAK VERİN”

Çiftçilerin banka kartlarına nakit olarak değil sadece gübre ve mazot alımı için kısıtlamayla yatırılan destekleme ödemesine tepki gösteren Barut, şunları kaydetti:
“Tarım Bakanı İbrahim Yumaklı çiftçilere 9 milyar liralık gübre mazot desteğinin yatırıldığı müjdesini veriyor. Bu desteklerin nakdi olarak değil çiftçilerin kullandığı banka kartlarına yatırılması doğru değil. Üstelik çiftçiye verilen destek geçen yılın destekleme parasıdır. Çiftçi bu parayı nakit olarak almak yerine banka kartlarına yatırılınca sadece gübre ve mazot için kullanabiliyor. Çiftçi hem geçen yılın desteğini daha yeni alıyor, hem de ekim-dikim için mazot ve gübre ihtiyacını borçlanarak hallettiği halde karta yatırılan parayı sadece gübre ve mazot için kullanabiliyor. Bu sistem yanlıştır. Çiftçinin destekleme parası ekim ve dikim sezonundan önce peşin olarak ödenmeli, banka kartına şartlı tanımlama yerine nakit olarak ihtiyacına göre kullanabilmelidir. Tarımsal destekler hem yetersiz, hem de anlamsız kalıyor. Tarımsal destekler, sürekli artan maliyetler karşısında devede kulak bile değil. Destekleri yeterli seviyeye çıkarın, sezon öncesinde peşin ve nakit olarak ödeyin.”